Današnje moderne planinarske cipele su napravljene tako da budu udobne, lagane, podstavljene i vodonepropusne, s Gore-Tex podstavom te Vibram đonovima. No nije uvijek bilo tako. Pa probajte sada sebe zamisliti da na svojim usponima nosite cipele sa slike.
Bile su teške, napravljene od debele kože, zakovane čavlima i metalnim zakovicama na džonovima koje su služile kao ripne na današnjim džonovima te nisu imale nikakav sloj zaštite protiv propuštanja vode.
Da bi omekšali kožu na cipelama i nanijeli neki privremeni sloj vodonepropusnosti, planinari su ih mazali ricinusovim uljem ili rastopljenim vazelinom prije svakog putovanja. Ovo je cipelama dalo i malo elastičnosti. Čak su koristili i životinjske masti, ali rijetko, zbog toga jer su morali trpjeti veoma neugodan miris. Zbog životinjske masti su se cipele i brže počele raspadati jer su na sebe navlačile razne bakterije .
Čizme sa podstavom nisu baš bile omiljene jer se podstava radila od vune i ostalih prirodnih materijala koji su se jako sporo sušili. Mokra podstava, snijeg i kiša, bili su veliki čimbenik za smrzavanje prstiju i dpobivanje ozeblina te gubitak nožnih prstiju.
Kada se nisu koristile, morale su biti dobro pospremljene. U njih se stavljao suhi papir, sijeno ili žitarice koje su apsorbirale vlagu. Da se nisu tako pospremale, izobličile bi se i izgubile svoju formu .
H. Harden – Jones, Owen Glynne Rock-climbing in the English Lake District, 1911, Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=9433840
Dereze
Današnje dereze se izrađuju od nehrđajućeg čelika i veoma su lagane. Mogu se lagano stavljati i skidati te se kasnije sklopiti i pospremiti. Početkom 20-tog stoljeća, dereze su se izrađivale od željeza ili čelika. Na cipelu su se pričvršćivale sa kožnim remenima koji su se provlačili kroz prstenove na derezama i kopčale preko cipele. Ono što je zanimljivo, nisu težile puno više od onih koje se proizvode danas.
Dobra obuća je jedan od najvažnijih čimbenika svakog puta i planinarskog pohoda. Zaista smo sretnici što je tehnologija proizvodnje obuće napradovala da možemo uživati u trenucima planinarenja.
Svaki puta kada pomislite da vam je teško pri vašim usponima, prisjetite se ovih fotografija i zamislite da nosite ove cipele.
Želimo vam sigurne, lagane i uzbudljive planinarske puteve!
